Zaburzenia odżywiania to choroba o podłożu psychicznym i wymaga ona leczenia. Występują one na porządku dziennym, słyszał o nich każdy i mało kto nie wie, co oznaczają terminy bulimia czy anoreksja. Wymienione choroby są najbardziej znanymi jednostkami z tej grupy, natomiast nie są jedynymi zaburzeniami odżywiania, a wyróżnia się ich znacznie więcej.
Rodzaje zaburzeń odżywiania
Najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja. Osoba chora ma jadłowstręt psychiczny i ogranicza ilość przyjmowanych posiłków, często uprawiając przy tym intensywną aktywność fizyczną. Kolejną jednostką jest bulimia, w której przypadku pacjenci mają zazwyczaj prawidłową masę ciała. Charakteryzuje się napadami niekontrolowanego pochłaniania dużych ilości jedzenia, które następnie wzbudza poczucie winy chorego. W celu zapobiegnięcia zwiększenia się masy ciała prowokuje on wymioty lub stosuje środki przeczyszczające. Innym problemem, podobnym do bulimii, jest zaburzenie z napadami objadania się. W tym przypadku także dochodzi do niekontrolowanego objadania się. Różnica polega na tym, że w tym wypadku pacjenci nie stosują metod zapobiegawczych przyrostowi wagi. Innym zaburzeniem jest np. ortoreksja, która polega na spożywaniu wyłącznie zdrowych, pełnowartościowych posiłków lub produktów. Kolejnym jest diabulimia, na którą cierpią najczęściej osoby chore na cukrzycę, manipulujące dawkami insuliny tak, aby uniknąć tycia. Wyróżniamy także zaburzenie zwane alkoreksją, związane z unikaniem jedzenia, aby kalorie dostarczone wraz ze spożyciem alkoholu przez pacjenta, nie doprowadziły do wzrostu masy ciała.
Przyczyny zaburzeń odżywiania
Za przyczyny zaburzeń odżywiania uznaje się różnego rodzaju czynniki natury psychospołecznej. Większą tendencję do wystąpienia, któregoś z problemów mają osoby, nadmiernie kontrolowane w dzieciństwie przez swoich opiekunów. Nieprawidłowe postawy rodzicielskie sprzyjają rozwojowi zaburzeń. Duże znaczenie ma np. skupianie się na wadze dziecka oraz swojej przez rodziców. Dużo uwagi, związanej z przyczynami nieprawidłowego odżywiania, kieruje się ku uwarunkowaniom genetycznym. Okazuje się, podobnie jak w przypadku innych schorzeń, że osoby posiadające krewnego z którymś z zaburzeń, są w zwiększonym ryzyku zachorowania. Ogromny wpływ w dzisiejszych czasach mają także media. Od lat propagowany jest jeden wzorzec piękna, czyli osoby szczupłe, a czasami wręcz wychudzone. Taki przekaz trafia do młodych osób, budując przekonanie, że to właśnie taki wygląd jest akceptowany i konieczny do osiągnięcia sukcesu.
Jak z nimi walczyć
Najważniejszą rolę w leczeniu różnych zaburzeń odżywiania, ogrywają oddziaływania terapeutyczne. Najczęściej wyróżnia się terapię poznawczo-behawioralną, ale pomocne są także inne, np. terapia systemowa lub psychodynamiczna. Inną istotną rolę odgrywa leczenie farmakologiczne. Jednak nie prowadzi ono do całkowitego zdrowia, bez psychoterapii nie ma niestety takiej możliwości. Farmakoterapia jest stosowana przede wszystkim wtedy, gdy u pacjenta zaobserwowano inne zaburzenia psychiczne, np. depresję czy stany lękowe. Wszystko to nie będzie miało szans powodzenia, jeśli pacjent nie przyzna przed samym sobą, że cierpi na zaburzenia łaknienia lub ma zaburzony obraz swojej sylwetki. Uświadomienie sobie tego problemu to pierwszy krok ku powrotowi do zdrowia. Podobnie jak w przypadku uzależnień, im szybciej to nastąpi, tym szybsze i skuteczniejsze będzie leczenie. Objawy choroby wraz z jej przebiegiem mogą się zaostrzać i pogłębiać. Może to spowodować bardziej skomplikowaną drogę rekonwalescencji, wymagającej pomocy medycznej.
Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania
Każdy doskonale wie, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Istnieją czynniki, które mogą sprawić, że ryzyko zachorowania będzie znacznie mniejsze. Działania przeciw takim problemom powinny mieć miejsce już w dzieciństwie. Największy wpływ mają rodzice, którzy biorą czynny udział w kształtowaniu psychiki swoich dzieci. Istotne jest budowanie w młodej osobie poczucia własnej wartości oraz, że nie wynika ono z wyglądu ciała, a z tego, co człowiek sobą reprezentuje pod względem umysłowym. Bardzo ważne jest także wpajanie i zdobywanie wiedzy o racjonalnych i zdrowych nawykach żywieniowych.
Zaburzenia odżywiania to bardzo poważny i częsty problem, dotykający wiele osób. Nie należy go bagatelizować i jeśli dostrzega się niepokojące objawy u bliskiej nam osoby, należy postarać się jej pomóc. Najlepszym rozwiązaniem jest nakłonienie chorego do skorzystania z terapii ze specjalistą.